آشنایی با منابع تحقیقاتی | ... | |
در فعالیتهای پژوهشی کتابخانه ای(کتاب، مقاله)، استناد مطالب و ادعاهای پژوهشگر به منابع معتبر حائز اهمیت است. به سخن دیگر میزان ارزش کار علمی پژوهشگر به تعداد ارجاعات او بستگی دارد. در تحقیقات علوم انسانی و به ویژه علوم دینی برخورداری از منابع دسته اول و کهن و نیز آراء صاحبنظران برجسته متقدم نشان دهنده عمق مطالعه و فهم پژوهشگر است. البته این سخن به معنای محروم ماندن و عدم استفاده از نظریات جدید و تالیفات معاصر نیست بلکه تنها بدان اشاره دارد که تا امکان ارجاع به منابع کهن وجود دارد کمتر به منابع دسته چندم مراجعه کرد. منظور از منابع دسته اول تالیفاتی است که در نخستین سالهای پیدایش آن موضوع یا حادثه نگاشته شده است. به طور مثال کتاب حدیثی الکافی و تاریخ یعقوبی. منابع واسطه ای یا دسته چندم به فاصله زمانی زیادی نسبت آن موضوع یا حادثه تالیف شده و نویسنده درتکمیل اثر خود از منابع دسته اول استفاده می شود. شناسایی انواع منابع تحقیقی یاری رسان هر محققی است. منابع تحقیقاتی شامل منابع اعم، عام، خاص و اخص است. منابع اعم شامل آن دسته از تالیفاتی است که دربردارنده گستره موضوعی وسیعی هستند مانند انواع دایره المعارفها. منابع عام دربردارنده عنوان موضوعی خاص هستند مانند تفاسیر قرآن که صرفا به مباحث الهیات پرداخته اما خود نیز شامل موضوعات تخصصی فراوانی هستند. منابع خاص مانند کتابهایی که در یک موضوع خاص نوشته شده اما شامل چند عنوان متفاوت هستند مانند کتاب اصول مرحوم مظفر که دربردارنده همه مباحث مرتبط با اصول است. منابع اخص به صورت تخصصی فقط درباره یک موضوع بحث می کند. مانند رساله قاعده تسامح در ادله سنن مرحوم شیخ انصاری. محقق حوزوی برای جمع آوری نیکوی داده های خود ناگزیر از مراجعه به چهار نوع منابع است.
[یکشنبه 1396-02-24] [ 01:03:00 ب.ظ ]
لینک ثابت
|